Wat doe jij tegen ongewenst gedrag?

Werknemers moeten veilig en gezond kunnen werken, zegt de Arbowet. De Arbowet verplicht werkgevers daarom een overzicht te maken van alle risico's die in hun bedrijf kunnen voorkomen. Werken met gevaarlijke en brandbare stoffen bijvoorbeeld, of werken op grote hoogte. Dit heet een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie, ofwel RI&E. Als die risico’s in kaart zijn gebracht moet er in een Plan van Aanpak worden beschreven welke maatregelen worden genomen. Niets nieuws toch?

RI&E ook voor ongewenst gedrag verplicht

Maar wist je dat dit ook geldt voor ongewenst gedrag als pesten, agressie of seksuele intimidatie? En dat je dus ook voor deze risico’s een RI&E moet hebben? Veel bedrijven blijken dit niet te weten en daar maakt het ministerie van SZW zich, terecht, grote zorgen over. ‘Meer dan de helft van de bedrijven, en dan heb ik het over de grotere organisaties van vijftig medewerkers of meer, hebben op dit punt [ongewenste gedrag, red] geen RI&E, laat staan dat ze daar beleid op hebben gemaakt, maatregelen voor hebben genomen of die evalueren,’ zegt Mark Kuipers, inspecteur-generaal SZW.
En dat terwijl de risico’s groot zijn en het om veel mensen gaat. De feiten liegen er niet om: ongewenst gedrag, zoals agressie, discriminatie, seksuele intimidatie en pesten, kan leiden tot stress. Hierdoor kunnen werknemers ziek worden en langdurig arbeidsongeschikt. Er zijn zelfs situaties bekend van mensen die zo gepest werden dat ze zelfmoord pleegden.

Ongewenst gedrag binnen de organsatie

Vooral ongewenst gedrag door collega’s heeft grote impact. In 2017 had 16% van alle werknemers ermee te maken. Dat zijn meer dan 1,2 miljoen mensen! Het gaat dan onder andere over pesten (8%) en seksuele intimidatie (2%). Pesten is een van de meest hardnekkige vormen van ongewenst gedrag, en komt in alle organisaties en bij alle opleidingsniveaus voor. En in diverse vormen en gradaties: van vernederende opmerkingen en voortdurende kritiek tot iemand isoleren en leugens over hem verspreiden. Ook seksuele intimidatie komt veel voor: uit onderzoek van TNO blijkt dat jaarlijks zeker 134.000 mensen last hebben van ongewenst seksueel gedrag van collega’s of hun leidinggevende.

Ongewenst gedrag buiten de organisatie

Maar ook ongewenst gedrag van derden kan veel impact hebben en leiden tot stress en burn out. Werknemers die direct contact hebben met klanten, cliënten, patiënten, leerlingen, ouders, omstanders of andere mensen kunnen te maken krijgen met verbale bedreiging, intimidatie, discriminatie en soms zelfs met fysiek geweld en vernieling. De heftigheid waarmee dit gepaard gaat, de voortdurende angst dat het (weer) kan gebeuren, de onmacht (vaak alleen al doordat de anderen met zo veel meer zijn) maken dat mensen zich niet veilig voelen op hun werk.

Zo pak je de risico's aan

Geen wonder dus dat de overheid de risico’s van ongewenst gedrag heel serieus neemt en alle bedrijven verplicht ook een beleid te ontwikkelen om deze risico’s zo veel mogelijk tegen te gaan en de gevolgen te beperken. In de RI&E breng je in kaart hoe groot het risico op ongewenste omgangsvormen is. In je plan van aanpak beschrijf je welke maatregelen je neemt om het risico te minimaliseren. Neem hierin de volgende punten mee:

Stel een gedragscode op. Maak de gedragscode ook intern bekend, zodat iedereen hiervan op de hoogte is.
Stel een vertrouwenspersoon aan binnen de organisatie
Stel een klachtenregeling op, zodat alle medewerkers weten hoe ze een klacht kunnen indienen en hoe deze wordt behandeld.
Geef voorlichting en maak iedereen duidelijk dat ongewenste omgangsvormen vele vormen kent.

Lopen je medewerkers ook nog het risico dat niet alleen hun collega’s maar ook derden zich ongewenst kunnen gedragen, zorg er dan voor dat zij goed getraind zijn om zo op agressief en ander grensoverschrijdende gedrag te reageren dat de situatie niet verder escaleert. Tijdens onze Ongewenst Gedrag trainingen leren medewerkers ongewenst gedrag ombuigen naar gewenst gedrag en hoe ze moeten omgaan met en handelen naar onveilige situaties.

Weten wat er in de wet staat?
>> Vind hier Artikel 3. uit het arbeidsomstandighedenbeleid.

Meer weten over wat wij voor je kunnen doen?

Wij helpen je hier graag bij. Met het maken van een RI&E en een plan van aanpak. En met het trainen van je medewerkers. Zo kun je bij ons terecht voor zowel basistraining als een omgaan met ongewenst gedrag herhalingstraining. Wil je meer weten over hoe wij je kunnen helpen met het opstellen van een RI&E? Vraag dan hieronder vrijblijvend een adviesgesprek aan.

vrijblijvend advies aanvragen

Individueel te volgen:

Lees meer

Gesprekstechnieken bij grensoverschrijdend gedrag
Grensoverschrijdend gedrag maakt steeds vaker onderdeel uit van het dagelijkse werk. Soms zichtbaar en benoembaar, soms subtiel en moeilijk te vangen. Maar in alle gevallen geldt één ding: het is nooit alleen een incident. Het raakt het werkklimaat, het team, het vertrouwen en uiteindelijk de prestaties van een hele organisatie. Juist daarom is het voeren van goede gesprekken geen extraatje, maar een kernonderdeel van professioneel leiderschap.
Hoe communiceer je effectief bij agressieve klanten
Agressief klantgedrag komt in elke sector voor. Het schuurt vaak op het snijvlak van teleurstelling, onmacht en druk. Juíst dan maakt jouw communicatie het verschil: kalm blijven, gedrag begrenzen en het gesprek sturen naar een professionele afronding. In dit artikel lees je wat agressief klantgedrag is, hoe je het herkent en waarom het zó belangrijk is om de juiste technieken te leren en te trainen.
Telefonische agressie herkennen en aanpakken
Telefonische agressie komt steeds vaker voor in organisaties waar medewerkers veel telefonisch contact hebben. Een klant of gesprekspartner kan boos, geïrriteerd of manipulatief overkomen, waardoor het gesprek snel escaleert. Deze vorm van agressie kan emotioneel belastend zijn en de werkvloer beïnvloeden. In dit artikel lees je wat telefonische agressie is, hoe je het herkent en welke technieken je kunt toepassen om de regie te behouden.
Ongepaste opmerkingen op het werk? Zo ga je ermee om.
Wat als een collega tijdens de lunch op het werk zegt ‘Ja, die nieuwe heeft wel twee hele grote pluspunten.’ Zeg je er dan wat van? Uit onderzoek van Ipsos I&O (in opdracht van Rijksoverheid) onder 924 Nederlandse mannen bleek dat veel mannen wel iets van ongepast opmerkingen of gebaren naar vrouwen zouden willen zeggen, maar in veel gevallen doen ze het niet. Ze voelen een drempel, want: Wat zeg je op zo’n moment? En is het wel echt ongepast?
Checklist sociale veiligheid: zo borg je een veilige werkvloer
Sociale veiligheid is net zo belangrijk als fysieke veiligheid. Werkgevers hebben een zorgplicht om medewerkers te beschermen tegen psychosociale arbeidsbelasting (PSA) zoals agressie, pesten, discriminatie en (seksuele) intimidatie. Dat volgt uit artikel 7:658 BW (zorgplicht werkgever) en de Arbowet, die organisaties verplicht beleid te voeren om PSA te voorkomen of te beperken. Met onze praktische checklist geef je sociale veiligheid een vaste plek in beleid én dagelijks gedrag.
Meldingsformulier ongewenst gedrag: zorg voor een veilige werkomgeving
Iedere organisatie is wettelijk verplicht om te zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving (artikel 7:658 BW). Dat geldt niet alleen voor fysieke veiligheid, maar ook voor sociale veiligheid. Ongewenst gedrag op de werkvloer, zoals intimidatie, pesten of agressie, kan de sfeer flink beïnvloeden, het werkplezier verminderen én de gezondheid schaden. Om incidenten te signaleren en structureel aan te pakken, is een meldingsformulier ongewenst gedrag een krachtig hulpmiddel.
Witteboordenagressie: subtiele agressie op de werkvloer herkennen en aanpakken
Agressie op de werkvloer is steeds vaker een realiteit, maar niet altijd in de vorm van schreeuwen of fysiek geweld. Een van de meest onderbelichte vormen is witteboordenagressie. Deze subtiele, manipulatieve agressie kan een enorme impact hebben op medewerkers, klanten en teams. In dit artikel leggen we uit wat witteboordenagressie is, hoe je het herkent en welke technieken je kunt gebruiken om het effectief aan te pakken.
Agressie op het werk: wat is er verplicht?
Agressie op de werkvloer. Het komt vaker voor dan je denkt! Zo heeft 17%* van alle werknemers het afgelopen jaar weleens te maken gehad met enige vorm van ongewenst gedrag op het werk op het werk (NEA, 2024).
Crisismanagement: 10 veelgehoorde excuses en waarom ze niet kloppen
Een crisis komt altijd onverwachts. Toch wachten veel organisaties tot het écht misgaat voordat ze werk maken van crisismanagement. “Het gebeurt hier toch niet.” “We hebben geen tijd.” “Daar zijn anderen voor.” Herkenbaar? Dan ben je niet de enige. Maar deze excuses zijn gevaarlijk en maken je organisatie extra kwetsbaar als het erop aankomt. We zetten de meest gehoorde redenen op een rij, en leggen uit waarom ze je juist nú aan het denken moeten zetten.