Psychosociale arbeidsbelasting: de cijfers

De Arbowet definieert psychosociale arbeidsbelasting (afgekort tot PSA) als ‘de factoren in de arbeidssituatie die, direct of indirect, stress teweegbrengen, met inbegrip van seksuele intimidatie, agressie en geweld, pesten en werkdruk’. Veel van deze factoren hebben te maken met veiligheid. Of liever gezegd: met het ontbreken van veiligheid.

PSA komt vaak voor. Veel vaker dan je denkt. PSA kan leiden tot psychische klachten, die kunnen leiden tot ziekteverzuim, dat op zijn beurt weer leidt tot veel leed bij de betrokken werknemers en hoge kosten voor de werkgevers. Om je een goed beeld te geven van wat PSA kan aanrichten en je er zo van te overtuigen (mocht dat nog nodig zijn) dat investeren in veiligheid loont, zetten we wat cijfers voor je op een rijtje.

Hoeveel werknemers hebben psychische klachten?

Ruim 40% van de mensen krijgt in zijn of haar leven te maken met een psychische aandoening. Depressie komt daarbij het vaakst voor
In de werkende leeftijd (15 tot 65 jaar) heeft ongeveer 20% van de mensen te maken met een lichte tot matige en goed behandelbare psychische aandoening (denk aan angststoornissen of depressie)
Ongeveer 1,7% van de Nederlandse bevolking heeft een ernstige psychische aandoening. Van deze groep mensen werkt maar een klein deel: ongeveer 19% heeft een betaalde baan.¹

Hoe groot is de psychosociale arbeidsbelasting van werknemers?

47,5% van de werknemers mist of verwaarloost weleens familie- of gezinsactiviteiten door het werk
45% van de werkende mensen geeft aan weinig regelmogelijkheden te hebben en weinig ruimte om zelfstandig beslissingen te nemen
39% heeft te maken met hoge taakeisen
24% heeft last van agressie en geweld door derden op het werk
16% kampt met burn-out klachten
16% ervaart weinig sociale steun van de leidinggevende
4% ervaart weinig sociale steun van collega’s
11% kan niet gemakkelijk aan de psychische eisen van het werk voldoen.²

Hoe hoog is het verzuim door psychische klachten?

33% van het ziekteverzuim wordt veroorzaakt door psychische klachten. Dat percentage is de afgelopen jaren toegenomen
Bij vrouwen zijn psychische aandoeningen met 40% de grootste veroorzaker van verzuim
Bij mannen zijn psychische klachten met ruim 26% de tweede veroorzaker van verzuim (klachten aan het bewegingsapparaat staan op 1)
Bij 25- tot 45-jarigen zijn psychische aandoeningen met 46% de belangrijkste oorzaak van ziekteverzuim.³

Hoeveel mensen raken arbeidsongeschikt door psychische klachten?

Bij 40% van de arbeidsongeschiktheidsuitkeringen WIA/WAO was de hoofddiagnose een psychische aandoening
De psychische aandoeningen waren grotendeels het gevolg van een reactie op ernstige stress, zoals burn-out
Relatief gezien zijn veel mensen jonger dan 35 jaar die in de WIA terecht komen door psychische problemen
In absolute zin is de grootste groep die een WIA-uitkering krijgt als gevolg van psychische problemen tussen de 55-64 jaar.4

Hoeveel kost het als een organisatie niets doet aan psychische klachten?

Als een organisatie niets doet, leiden psychische problemen vaak tot ziekteverzuim. En dat kost veel geld. Reken maar even mee:
de kosten per werknemer voor een gemiddelde verzuimdag zijn 250 euro. Dat bedrag is gebaseerd op de directe kosten van loondoorbetaling en arbodienstverlening. Maar let op: de indirecte kosten zoals vervanging of productieverlies zijn in dat bedrag nog niet meegenomen. De duur van verzuim door psychische klachten is gemiddeld 180 dagen. De directe verzuimkosten per werknemer die uitvalt door psychische klachten komen dan gemiddeld uit op 45.000 euro. Een bedrag waar echt geen enkele werkgever blij van wordt.

Samenvattend

Psychosociale arbeidsbelasting treft schrikbarend veel mensen en kost enorm veel geld. Om over het persoonlijke leed nog maar te zwijgen. Veiligheid kan een deel van deze narigheid voorkomen. Investeren in goed personeel, een open cultuur, acceptabele werkdruk, veilige werkplekken en opleidingen op het gebeid van omgaan met agressie bijvoorbeeld betalen zich zonder meer uit.

Training omgaan met ongewenst gedrag

Vrijblijvend adviesgesprek aanvragen

Offerte aanvragen

Lees meer

Agressie in de horeca: doe effe normaal!
85.000 horecamedewerkers hebben last van onacceptabel gedrag van gasten. Als je de verschillende soorten agressie herkent, kun je vaak erger voorkomen.
Crisis Management Team en BHV'ers: samenspel tussen twee teams
Je hebt een RI&E opgesteld om de risico’s in kaart te brengen. Een Plan van Aanpak gemaakt en maatregelen genomen om calamiteiten te voorkomen. De BHV’ers zijn goed opgeleid en getraind, en dat geldt ook voor het Crisis Management Team. Maar is ook precies duidelijk wie in dit soort situaties het voortouw neemt?
Crisismanagement: wat heb je daar voor nodig?
Door je als organisatie goed voor te bereiden op een crisissituatie borg je de bedrijfscontinuïteit. Maar hoe pak je dat aan? En wat heb je daar allemaal voor nodig?
Agressieve klanten in de retail: Kill them with kindness
Bijna 40% van het winkelpersoneel heeft te maken met agressie en geweld van klanten. Dat gedrag kun je beïnvloeden: kill them with kindness.
Agressie in de zorg, het is een kwestie van ermee leren omgaan
Agressie in de zorg lijkt erbij te horen. Maar als je weet wat voor agressie het is en hoe je daarop reageert, kun je voorkomen dat het escaleert.
Zo doen docenten dat: omgaan met de korte lontjes in de klas
Veel docenten hebben last van agressief gedrag van leerlingen. Met name de steun van collega’s, de school en externe partijen kan die agressie verminderen.
Hoe ga je om met agressie op de werkvloer?
Maar liefst 33% van de werknemers heeft te maken met vervelend en ongewenst gedrag. Van hun eigen collega’s of van de baas. Of van mensen van buiten: klanten, patiënten, leerlingen, reizigers.
Zo bescherm je je organisatie tegen externe agressie
Helaas is het soms hard nodig je personeel te beschermen tegen agressie van buiten. Is dat ook bij jullie zo, houd dan rekening met deze zeven factoren.
Zo bescherm je je organisatie tegen intern ongepast gedrag en agressie
Interne agressie (agressie van collega’s onderling) komt heel vaak voor. Maar met de juiste maatregelen kun je daar zeker wat aan doen.