De integriteitsdriehoek: Een hulpmiddel tegen ongewenst gedrag
Ongewenst gedrag, zoals agressie, seksuele intimidatie, discriminatie en pesten, is een uitdaging waar veel organisaties mee te maken hebben. Een van de manieren om dit gedrag te begrijpen en aan te pakken, is door gebruik te maken van de "integriteitsdriehoek". Dit model biedt handvatten om ongewenst gedrag te verminderen en te beheersen. In dit artikel bespreken we hoe de integriteitsdriehoek kan worden ingezet om ongewenst gedrag op de werkvloer tegen te gaan.
Let op: Ongewenst gedrag is niet altijd te voorkomen, hoe je er het beste mee om kan gaan kun je leren in een cursus Omgaan met ongewenst gedrag.
Wat is de integriteitsdriehoek?
De integriteitsdriehoek, is een model dat inzicht geeft in de context die bijdraagt aan ongewenst gedrag binnen organisaties. Dit model is ontwikkeld door criminoloog Donald Cressey en wordt veel toegepast in de bedrijfswereld om problemen zoals wangedrag, fraude en ethische overtredingen te minimaliseren. De drie hoekpunten van de integriteitsdriehoek zijn:
Deze drie factoren vormen samen de beweegredenen waarom mensen overgaan tot ongewenst gedrag. Door inzicht te krijgen in deze factoren is het mogelijk om de risico’s in te schatten binnen een organisatie én om preventieve maatregelen te treffen.
Deze drie factoren vormen samen de beweegredenen waarom mensen overgaan tot ongewenst gedrag. Door inzicht te krijgen in deze factoren is het mogelijk om de risico’s in te schatten binnen een organisatie én om preventieve maatregelen te treffen.
De drie hoekpunten van de integriteitsdriehoek
1. Gelegenheid: Gelegenheid ontstaat wanneer er een gebrek aan toezicht is of wanneer er een cultuur heerst waarin ongewenst gedrag niet wordt aangepakt. Dit kan ervoor zorgen dat mensen denken dat ze agressief kunnen handelen, intimideren of discrimineren zonder gevolgen.
Een voorbeeld hiervan is een werknemer die herhaaldelijk seksueel getinte opmerkingen maakt omdat er geen duidelijke grenzen zijn gesteld en er geen consequenties volgen.
Het aanpakken van gelegenheid vereist duidelijke gedragsregels en een cultuur waarin ongewenst gedrag niet wordt getolereerd. Dit kan bereikt worden door het instellen van gedragscodes, training over omgaan met ongewenst gedrag, en door meldings- en klachtenprocedures te ontwikkelen. Leidinggevenden moeten actief toezicht houden en snel optreden wanneer er sprake is van ongewenst gedrag.
2. Motivatie of druk: Druk verwijst naar interne of externe factoren die iemand ertoe kunnen aanzetten ongewenst gedrag te vertonen. Dit kan bijvoorbeeld werkdruk, frustraties, gevoelens van uitsluiting, of spanningen in de privéomgeving zijn.
Een voorbeeld is een werknemer die onder zware stress staat en zijn frustratie afreageert op een collega in de vorm van verbaal geweld of pesten.
Om druk te verminderen, is het belangrijk dat organisaties aandacht hebben voor het welzijn van hun medewerkers. Door een open communicatiecultuur te stimuleren, werknemers te ondersteunen met stressmanagement-programma's, en te zorgen voor een evenwichtige werkbelasting, kan veel druk worden weggenomen. Lees ook onze Gids voor een sociale veilige werkplek.
3. Rationalisatie: Rationalisatie houdt in dat iemand zijn of haar ongewenste gedrag probeert goed te praten. Dit kan zijn door te zeggen dat "het een grapje was", "dat iedereen zo doet", of "dat de ander het uitlokte".
Bijvoorbeeld, een werknemer die collega’s pest, kan dit rationaliseren door te zeggen dat het slechts plagerijtjes zijn en dat "de anderen daar tegen moeten kunnen".
Om rationalisatie tegen te gaan, moeten organisaties ethische normen helder communiceren en zorgen dat iedereen begrijpt dat ongewenst gedrag, in welke vorm dan ook, niet wordt getolereerd. Het is belangrijk om medewerkers bewust te maken van de impact van hun gedrag op anderen. Dit kan bereikt worden door het organiseren van een training over respectvol omgaan met elkaar, en het bespreekbaar maken van ethische dilemma’s.
Ongewenst en grensoverschrijdend gedrag kan grote schade toebrengen aan zowel individuen als groepen. Het is daarom essentieel dat we samen verantwoordelijkheid nemen om een omgeving te creëren waarin iedereen zich veilig, gerespecteerd en gehoord voelt. Dit begint met bewustwording creëren, trainen, het opstellen van een helder beleid om ongewenst gedrag te voorkomen en hoe ermee om te gaan wanneer het toch voorkomt.
Tijdens de training 'Omgaan met ongewenst gedrag' leer je grensoverschrijdend gedrag herkennen en effectief je grenzen aan te geven. Door middel van praktijkgerichte oefeningen met een trainingsacteur, ontwikkel je de vaardigheden om dit gedrag zoveel mogelijke te voorkomen en leer je duidelijk en respectvol te communiceren, met behoud van goede werkrelaties.
Een voorbeeld hiervan is een werknemer die herhaaldelijk seksueel getinte opmerkingen maakt omdat er geen duidelijke grenzen zijn gesteld en er geen consequenties volgen.
Het aanpakken van gelegenheid vereist duidelijke gedragsregels en een cultuur waarin ongewenst gedrag niet wordt getolereerd. Dit kan bereikt worden door het instellen van gedragscodes, training over omgaan met ongewenst gedrag, en door meldings- en klachtenprocedures te ontwikkelen. Leidinggevenden moeten actief toezicht houden en snel optreden wanneer er sprake is van ongewenst gedrag.
2. Motivatie of druk: Druk verwijst naar interne of externe factoren die iemand ertoe kunnen aanzetten ongewenst gedrag te vertonen. Dit kan bijvoorbeeld werkdruk, frustraties, gevoelens van uitsluiting, of spanningen in de privéomgeving zijn.
Een voorbeeld is een werknemer die onder zware stress staat en zijn frustratie afreageert op een collega in de vorm van verbaal geweld of pesten.
Om druk te verminderen, is het belangrijk dat organisaties aandacht hebben voor het welzijn van hun medewerkers. Door een open communicatiecultuur te stimuleren, werknemers te ondersteunen met stressmanagement-programma's, en te zorgen voor een evenwichtige werkbelasting, kan veel druk worden weggenomen. Lees ook onze Gids voor een sociale veilige werkplek.
3. Rationalisatie: Rationalisatie houdt in dat iemand zijn of haar ongewenste gedrag probeert goed te praten. Dit kan zijn door te zeggen dat "het een grapje was", "dat iedereen zo doet", of "dat de ander het uitlokte".
Bijvoorbeeld, een werknemer die collega’s pest, kan dit rationaliseren door te zeggen dat het slechts plagerijtjes zijn en dat "de anderen daar tegen moeten kunnen".
Om rationalisatie tegen te gaan, moeten organisaties ethische normen helder communiceren en zorgen dat iedereen begrijpt dat ongewenst gedrag, in welke vorm dan ook, niet wordt getolereerd. Het is belangrijk om medewerkers bewust te maken van de impact van hun gedrag op anderen. Dit kan bereikt worden door het organiseren van een training over respectvol omgaan met elkaar, en het bespreekbaar maken van ethische dilemma’s.
Ongewenst en grensoverschrijdend gedrag kan grote schade toebrengen aan zowel individuen als groepen. Het is daarom essentieel dat we samen verantwoordelijkheid nemen om een omgeving te creëren waarin iedereen zich veilig, gerespecteerd en gehoord voelt. Dit begint met bewustwording creëren, trainen, het opstellen van een helder beleid om ongewenst gedrag te voorkomen en hoe ermee om te gaan wanneer het toch voorkomt.
Tijdens de training 'Omgaan met ongewenst gedrag' leer je grensoverschrijdend gedrag herkennen en effectief je grenzen aan te geven. Door middel van praktijkgerichte oefeningen met een trainingsacteur, ontwikkel je de vaardigheden om dit gedrag zoveel mogelijke te voorkomen en leer je duidelijk en respectvol te communiceren, met behoud van goede werkrelaties.
Lees meer
-
6 ontwikkelingen die invloed hebben op sociale veiligheidSociale veiligheid op de werkvloer is geen vast gegeven. De wereld verandert razendsnel en organisaties moeten meebewegen. Demografische ontwikkelingen, technologische innovaties en geopolitieke verschuivingen hebben allemaal impact op hoe we omgaan met veiligheid en welzijn op het werk. Welke trends spelen een rol en hoe kun je als organisatie hierop inspelen? We zetten een aantal ontwikkelingen kort en bondig voor jou op een rij! -
Aanspreken op ongewenst gedrag: de rol van leidinggevendenEen klant behandelt een medewerker denigrerend. Een leverancier zet op intimiderende wijze een collega onder druk. Of je receptionist krijgt ongevraagde ‘complimenten’ van een vaste bezoeker. Als leidinggevende heb je niet altijd invloed op het gedrag van derden, maar wél op hoe je hiermee omgaat. Hoe zorg je ervoor dat medewerkers zich veilig voelen op de werkvloer? En hoe grijp je in zonder de situatie te laten escaleren? -
De-escalerend werken bij agressie: zo houd je de situatie onder controleAgressie op de werkvloer komt vaker voor dan je denkt. Een klant die boos wordt omdat hij te lang moet wachten, een patiënt die gefrustreerd is over een behandeling, of een collega die zijn irritatie niet onder controle houdt. Vooral in sectoren als zorg (29,6%) en horeca (20%) krijgen medewerkers regelmatig te maken met ongewenst gedrag (NEA, 2023). Maar ook in andere sectoren zoals handel, onderwijs en bij de overheid ervaren werknemers ongewenst gedrag, variërend van frustratie-uitbarstingen tot verbale bedreigingen. Hoe ga je hiermee om zonder dat de situatie escaleert? Het antwoord ligt in de-escalerend handelen. -
10 vormen van agressie op de werkvloerAgressie op de werkvloer komt vaker voor dan je denkt. Een klant die scheldend de winkel verlaat, een collega die subtiel manipuleert of een leidinggevende die dreigt met ontslag als je niet doet wat hij wil; het zijn allemaal vormen van agressie. En niet alleen de vorm van agressie kan verschillen, maar ook de aard ervan. Daar kun je meer over lezen in ons artikel over frustratie agressie, witteboorden agressie en instrumentele agressie.
-
Hoe spreek je een collega aan op ongewenst gedrag?Een veilige werkomgeving begint bij respectvol gedrag. Maar wat als een collega grensoverschrijdend of ongewenst gedrag vertoont? Denk aan kleinerende opmerkingen, ongepaste grappen, lastig gedrag of pesterijen. Veel mensen vinden het lastig om zoiets uit te spreken uit angst voor een negatieve reactie of het schaden van de werkrelatie. Het kan spannend zijn om dit gesprek aan te gaan. Toch is het belangrijk om het bespreekbaar te maken. Hoe pak je dit op een effectieve én respectvolle manier aan? -
Test je kennis: crisismanagementEen bedrijfscrisis kan vele vormen aannemen: van negatieve publiciteit, de productie die stilvalt tot brand in het bedrijfspand. Als er een crisis uitbreekt, kan goed crisismanagement een reddingsboei in nood zijn voor organisaties. Het hebben van een goed voorbereid crisismanagementteam kan het verschil betekenen tussen complete chaos en gecontroleerd reageren. Maar hoe goed is jouw kennis over crisismanagement? Weet je waarom een organisatie een crisismanagementteam zou moeten hebben, of hoe zo'n team samenwerkt met een BHV-team? -
De meerwaarde van oefenen met een trainingsacteur tijdens een cursusIn veel beroepen krijgen mensen te maken met (seksueel)grensoverschrijdend gedrag, ongewenst gedrag of agressie. Van zorgprofessionals en receptionisten tot klantenservicemedewerkers of onderwijzers. Het volgen van een training kan helpen om te leren hiermee om te gaan. De impact van zo’n training is nog groter met de inzet van een professionele trainingsacteur. Maar waarom is dat nou zo waardevol? Wij leggen het je uit! -
25 voorbeelden van een crisisEen crisis is een ernstige verstoring van de bedrijfscontinuïteit, die vaak onverwachts optreedt. De crisis kan het vermogen van een organisatie om normaal te functioneren, ernstig in gevaar brengen. Deze verstoringen kunnen voorkomen bij zowel kleine als grote organisaties, en kunnen uiteenlopen van financiële tegenslagen en cyberaanvallen tot natuurrampen en PR-schandalen. Elke sector wordt geconfronteerd met verschillende soorten uitdagingen en risico’s. Het vermogen van een bedrijf om adequaat te reageren op een crisis kan het verschil maken en de impact van een crisis beperken. -
Waarom goed crisismanagement voor elke organisatie essentieel isHet is voor zowel grote als kleine organisaties van cruciaal belang om voorbereid te zijn op situaties die de bedrijfscontinuïteit kunnen verstoren. Denk aan natuurrampen, cyberaanvallen, leveringsproblemen of schandalen. Er zijn allerlei verschillende voorbeelden van interne of externe gebeurtenissen die invloed hebben over de bedrijfsvoering. Zonder een geoefend Crisis Management Team (CMT) kan een organisatie ernstige schade oplopen of zelfs failliet gaan.
