6 ontwikkelingen die invloed hebben op sociale veiligheid

Sociale veiligheid op de werkvloer is geen vast gegeven. De wereld verandert razendsnel en organisaties moeten meebewegen. Demografische ontwikkelingen, technologische innovaties en geopolitieke verschuivingen hebben allemaal impact op hoe we omgaan met veiligheid en welzijn op het werk. Welke trends spelen een rol en hoe kun je als organisatie hierop inspelen? We zetten een aantal ontwikkelingen kort en bondig voor jou op een rij!

1. Demografische verschuivingen: vergrijzing en vergroening
De Nederlandse arbeidsmarkt verandert. Enerzijds groeit het aantal oudere werknemers, wat vraagt om aangepaste veiligheidsmaatregelen, zoals ergonomische werkplekken en flexibele werktijden. Anderzijds betreedt een nieuwe generatie de werkvloer, die duurzaamheid en ethische bedrijfsvoering hoog op de agenda zet.

Wat betekent dit in de praktijk?

Meer focus op duurzaam en inclusief veiligheidsbeleid
Aangepaste protocollen voor fysieke en mentale gezondheid
Weerbaarheidstrainingen om ongewenst gedrag te minimaliseren en bespreekbaar te maken

2. Internationale invloeden: geopolitiek en diversiteit
Oorlogen, handelsconflicten en geopolitieke spanningen hebben niet alleen impact op economieën, maar ook op sociale veiligheid binnen organisaties. Denk aan culturele verschillen op de werkvloer of uitdagingen in de samenwerking met internationale teams.

Daarnaast neemt de diversiteit op de werkvloer toe. Het groeiend aantal internationale werknemers en uitwisselingsstudenten versterkt dit. Dit vraagt om aandacht voor cultuurverschillen en duidelijke veiligheidscommunicatie.

Waar moet je rekening mee houden?

Creëer een inclusieve en veilige werkomgeving
Zorg voor meertalige veiligheidsinstructies
Houd rekening met geopolitieke ontwikkelingen die betrekking hebben op jouw crisismanagementteam

3. De toename van polarisatie en sociale spanningen
Politieke discussies, maatschappelijke bewegingen en sociale media versterken polarisatie in de samenleving – en dat sijpelt door op de werkvloer. Collega’s kunnen tegenover elkaar komen te staan, wat kan leiden tot onveiligheid en conflicten.

Hoe voorkom je dat polarisatie escaleert?

Werk aan een open en respectvolle bedrijfscultuur
Train leidinggevenden in de-escalerende gespreksvoering
Stel duidelijke gedragsregels op over respect en inclusie

4. De invloed van klimaatverandering op veiligheid
Extreem weer, hittegolven en wateroverlast komen steeds vaker voor en beïnvloeden met name de fysieke veiligheid op de werkplek. Belangrijk zijn evacuatieplannen, noodvoorzieningen en aanpassingen in werkroosters tijdens extreme temperaturen. Daarnaast kunnen deze omstandigheden zorgen voor lagere productiviteit, gezondheidsrisico’s en verhoogde werkdruk, bijvoorbeeld voor zorgpersoneel of hulpdiensten. Het effect? Medewerkers ervaren extra stress.

Wat kun je als organisatie doen?

Rekening houden met verhoogde werkdruk en stress
Werkschema’s aanpassen bij extreme weersomstandigheden
Een goed geoefend crisismanagementteam die de leiding kan nemen tijdens noodsituaties, zodat de impact op de bedrijfscontinuïteit geminimaliseerd wordt.

5. De verschuiving naar hybride werken
(Gedeeltelijk) thuis werken is de norm geworden, maar dat brengt nieuwe uitdagingen met zich mee. Hoe zorg je ervoor dat werknemers zich ook thuis veilig voelen en de juiste ergonomische en psychosociale ondersteuning krijgen?

Essentiële aandachtspunten:

Veiligheid en welzijn bij thuiswerken serieus nemen
Duidelijke richtlijnen opstellen over werk- en bereikbaarheid
Regelmatige check-ins met medewerkers voor mentale ondersteuning

6. De blijvende impact van de #MeToo-beweging
Sociale veiligheid gaat niet alleen over fysieke veiligheid, maar ook over respect op de werkvloer. De #MeToo-beweging heeft organisaties wereldwijd gedwongen om seksuele intimidatie en grensoverschrijdend gedrag serieus te nemen.

Wat kunnen organisaties doen?

Gedragscodes updaten en streng naleven
Werknemers en leidinggevenden trainen in het herkennen en aanpakken van ongewenst gedrag
Vertrouwenspersonen toegankelijk maken voor alle medewerkers

Sociale veiligheid is geen eenmalig project, maar een strategisch proces. Organisaties die vooruitdenken en inspelen op deze ontwikkelingen, creëren niet alleen een veiligere werkplek, maar ook een aantrekkelijkere werkomgeving voor huidige én toekomstige medewerkers.

Wil je weten hoe jouw organisatie beter kan inspelen op sociale veiligheid? Tijdens onze cursus ‘Omgaan met ongewenst gedrag’ leer je hoe je een sociaal veilige werkomgeving creëert, welke trends invloed hebben op veiligheid en hoe je daarop inspeelt, en effectieve strategieën om ongewenst gedrag te voorkomen en aan te pakken. Schrijf je in en maak veiligheid onderdeel van je strategisch beleid!

Omgaan met ongewenst gedrag

Basis crisismanagement

Ons cursusaanbod:

Lees meer

Aanspreken op ongewenst gedrag: de rol van leidinggevenden
Een klant behandelt een medewerker denigrerend. Een leverancier zet op intimiderende wijze een collega onder druk. Of je receptionist krijgt ongevraagde ‘complimenten’ van een vaste bezoeker. Als leidinggevende heb je niet altijd invloed op het gedrag van derden, maar wél op hoe je hiermee omgaat. Hoe zorg je ervoor dat medewerkers zich veilig voelen op de werkvloer? En hoe grijp je in zonder de situatie te laten escaleren?
De-escalerend werken bij agressie: zo houd je de situatie onder controle
Agressie op de werkvloer komt vaker voor dan je denkt. Een klant die boos wordt omdat hij te lang moet wachten, een patiënt die gefrustreerd is over een behandeling, of een collega die zijn irritatie niet onder controle houdt. Vooral in sectoren als zorg (29,6%) en horeca (20%) krijgen medewerkers regelmatig te maken met ongewenst gedrag (NEA, 2023). Maar ook in andere sectoren zoals handel, onderwijs en bij de overheid ervaren werknemers ongewenst gedrag, variërend van frustratie-uitbarstingen tot verbale bedreigingen. Hoe ga je hiermee om zonder dat de situatie escaleert? Het antwoord ligt in de-escalerend handelen.
10 vormen van agressie op de werkvloer
Agressie op de werkvloer komt vaker voor dan je denkt. Een klant die scheldend de winkel verlaat, een collega die subtiel manipuleert of een leidinggevende die dreigt met ontslag als je niet doet wat hij wil; het zijn allemaal vormen van agressie. En niet alleen de vorm van agressie kan verschillen, maar ook de aard ervan. Daar kun je meer over lezen in ons artikel over frustratie agressie, witteboorden agressie en instrumentele agressie.
Hoe spreek je een collega aan op ongewenst gedrag?
Een veilige werkomgeving begint bij respectvol gedrag. Maar wat als een collega grensoverschrijdend of ongewenst gedrag vertoont? Denk aan kleinerende opmerkingen, ongepaste grappen, lastig gedrag of pesterijen. Veel mensen vinden het lastig om zoiets uit te spreken uit angst voor een negatieve reactie of het schaden van de werkrelatie. Het kan spannend zijn om dit gesprek aan te gaan. Toch is het belangrijk om het bespreekbaar te maken. Hoe pak je dit op een effectieve én respectvolle manier aan?
Test je kennis: crisismanagement
Een bedrijfscrisis kan vele vormen aannemen: van negatieve publiciteit, de productie die stilvalt tot brand in het bedrijfspand. Als er een crisis uitbreekt, kan goed crisismanagement een reddingsboei in nood zijn voor organisaties. Het hebben van een goed voorbereid crisismanagementteam kan het verschil betekenen tussen complete chaos en gecontroleerd reageren. Maar hoe goed is jouw kennis over crisismanagement? Weet je waarom een organisatie een crisismanagementteam zou moeten hebben, of hoe zo'n team samenwerkt met een BHV-team?
De meerwaarde van oefenen met een trainingsacteur tijdens een cursus
In veel beroepen krijgen mensen te maken met (seksueel)grensoverschrijdend gedrag, ongewenst gedrag of agressie. Van zorgprofessionals en receptionisten tot klantenservicemedewerkers of onderwijzers. Het volgen van een training kan helpen om te leren hiermee om te gaan. De impact van zo’n training is nog groter met de inzet van een professionele trainingsacteur. Maar waarom is dat nou zo waardevol? Wij leggen het je uit!
25 voorbeelden van een crisis
Een crisis is een ernstige verstoring van de bedrijfscontinuïteit, die vaak onverwachts optreedt. De crisis kan het vermogen van een organisatie om normaal te functioneren, ernstig in gevaar brengen. Deze verstoringen kunnen voorkomen bij zowel kleine als grote organisaties, en kunnen uiteenlopen van financiële tegenslagen en cyberaanvallen tot natuurrampen en PR-schandalen. Elke sector wordt geconfronteerd met verschillende soorten uitdagingen en risico’s. Het vermogen van een bedrijf om adequaat te reageren op een crisis kan het verschil maken en de impact van een crisis beperken.
De integriteitsdriehoek: Een hulpmiddel tegen ongewenst gedrag
Ongewenst gedrag, zoals agressie, seksuele intimidatie, discriminatie en pesten, is een uitdaging waar veel organisaties mee te maken hebben. Een van de manieren om dit gedrag te begrijpen en aan te pakken, is door gebruik te maken van de "integriteitsdriehoek". Dit model biedt handvatten om ongewenst gedrag te verminderen en te beheersen. In dit artikel bespreken we hoe de integriteitsdriehoek kan worden ingezet om ongewenst gedrag op de werkvloer tegen te gaan.
Waarom goed crisismanagement voor elke organisatie essentieel is
Het is voor zowel grote als kleine organisaties van cruciaal belang om voorbereid te zijn op situaties die de bedrijfscontinuïteit kunnen verstoren. Denk aan natuurrampen, cyberaanvallen, leveringsproblemen of schandalen. Er zijn allerlei verschillende voorbeelden van interne of externe gebeurtenissen die invloed hebben over de bedrijfsvoering. Zonder een geoefend Crisis Management Team (CMT) kan een organisatie ernstige schade oplopen of zelfs failliet gaan.