Zo doen docenten dat: omgaan met de korte lontjes in de klas

 Leerlingen die schelden, intimideren of zelfs fysiek geweld gebruiken tegen hun leraar: ruim een kwart van de middelbare schooldocenten heeft het afgelopen jaar te maken gehad met agressie in de klas. Dat blijkt uit een enquête van onderzoeksbureau DUO onder meer dan duizend docenten. Misschien valt er wat af te dingen op dat aantal, want de respons was klein, maar of de cijfers nu helemaal kloppen of niet, over één ding twijfelt niemand: agressief en ander ongewenst gedrag tegen docenten neemt toe. Daarom is het belangrijk dat docenten de diverse vormen van argessie leren herkennen en hiernaar te handelen in een training ongewenst gedrag in het onderwijs
 

Onderzoek onder docenten

In een 34 pagina’s tellend rapport, Sociale veiligheid van docenten, schetst DUO een actueel beeld van de sociale (on)veiligheid van docenten tijdens de les. De opvallendste conclusies uit dit onderzoek:
  • Ruim een kwart van de middelbare schooldocenten heeft het afgelopen jaar te maken gehad met leerlingen die schelden, bedreigen of zelfs fysiek geweld tegen hun leraar gebruiken.
  • Docenten beoordelen hun sociale veiligheid met een 7,8. In 2015 was dat 8,6.
  • Bijna 25% van de docenten geeft aan zich minder veilig te voelen dan drie jaar geleden.
  • 10% van de docenten beoordeelt zijn eigen veiligheid met een onvoldoende.
  • Van alle ondervraagde docenten zegt 23% te zijn geconfronteerd met ongewenst gedrag van collega’s of leidinggevenden.

Meer weten?

Marianne Nillesen - de Lange
Branchemanager Onderwijs
E.: M.Nillesen-DeLange@bhv.nl
T.: 06 22 744 865
Houd ook in het gesprek met ouders de regie
Agressie wordt vaak al een stuk minder als mensen zich gehoord voelen. Echt luisteren is daarvoor essentieel. Luisteren is heel iets anders dan niet praten. Echt luisteren vraagt om open lichaamstaal: niet met je armen over elkaar, niet tegenover de ander gaan zitten maar in een hoek ernaast. Ga rustig zitten, blijf niet staan met je handen in je zij, blijf kalm en adem rustig. Let ook op wat je zegt: moedig aan, vat samen, reflecteer op je gevoel, beschuldig niet, trek de woorden van de ander niet in twijfel, geef niet je eigen mening. Geef je grens aan: zeg rustig en kalm wat je wil, geef eventueel een keuze en begin dan bij de positieve variant.

Onderzoek onder leerlingen

Naar aanleiding van dit onderzoek van DUO ging NOS Stories via Instagram in gesprek met bijna 10.000 scholieren. Ongeveer 50% van hen maakt(e) wel eens mee dat leraren worden uitgescholden. Honderden geven toe zelf ook wel eens een docent uit te schelden, bijvoorbeeld omdat ze eruit worden gestuurd. Of omdat de docent leerlingen dom noemt, of racistische opmerkingen maakt.
Hoe er met scheldende leerlingen en agressie in de klas wordt omgegaan, verschilt per school en soms zelfs per docent. Ze worden de les uitgestuurd, moeten nablijven of worden geschorst. Maar tegelijkertijd laten honderden scholieren weten dat het uitschelden van een leraar op hun school helemaal geen gevolgen heeft.
 
‘Onze klas was boos, omdat we vonden dat een jongen racistisch werd behandeld,’ vertelt Bram, die inmiddels van school af is. ‘Eerst werden er pennen gegooid naar de leraar, uiteindelijk ook stoelen en tafels. Ik deed het ook. De leraar moest op een brancard naar het ziekenhuis. Sommige docenten durfden daarna niet meer naar school te komen.’
 
‘Vrouwelijke docenten worden bij ons op school slet of hoer genoemd als iets niet gaat zoals iemand zou willen,’
vertelt een leerling die anoniem wil blijven. ‘Ze doen alsof ze het niet horen.’

Wat kan een docent doen?

Het is voor docenten niet makkelijk om in dit soort lastige situaties gepast te reageren. Ze voelen zich door agressie op school vaak onmachtig en onveilig, en dat heeft invloed op hun functioneren. Daarom is het belangrijk die onmacht om te buigen in weerbaarheid. Alleen als je je rustig en zelfverzekerd voelt in confrontatie met agressie, kun je gepast reageren.
 
  • Laat zien dat jij de baas bent
    In de klas ben jij de baas. Handel daar dus naar. Ken je eigen grenzen en weet welke regels voor jou belangrijk zijn. Als je met de klas hebt besproken wat je wel en wat je niet tolereert, wees daar dan consequent in. Leerlingen testen je vaak uit. Geef rustig maar duidelijk je grenzen aan, en gebruik nooit dreigementen die je niet kunt of wilt waarmaken.

     
  •  Let op je lichaamstaal
    60% van de communicatie verloopt via lichaamstaal. Zorg er dus voor dat je woorden in overeenstemming zijn met je lichaamstaal. Ga stevig staan, met je voeten iets uit elkaar, schouders naar achteren, hoofd omhoog en geef je stem wat meer kracht en volume. Zo zie je er ook uit als de baas. Als je lichaam uitzendt dat je de leiding hebt, komt de rest makkelijker.

Het is vooral belangrijk dat je als leraar aanvoelt of je persoonlijk aangevallen wordt of dat een uitbarsting het gevolg is van iets anders, bijvoorbeeld een heftige thuissituatie. Wat zeker nodig is, zijn duidelijke afspraken binnen de school over wat wel en niet getolereerd wordt. Onnodig te zeggen dat je als docent die regels en grenzen consequent moet hanteren. Dat geldt ook voor veeleisende, dwingende of manipulerende ouders.
Ook bij hen geef je heel duidelijk je grens aan. Geef hun de keuze geven: dit wel, dat niet. En maak daar afspraken over. Die duidelijkheid is beter voor iedereen, dus ook voor de leerling. En last but not least: probeer goede relaties met je leerlingen op te bouwen.

Wat kan de school doen?

  • Monitor de veiligheid
    De wet Veiligheid op school verplicht scholen de veiligheidsbeleving te monitoren. Voelt iedereen zich gezien en gehoord? Voelen leerlingen zich veilig? Als je dat goed monitort en je pakt de ontwikkelpunten aan, verklein je de kans op agressief gedrag.
  • Stel heldere (gedrags)regels en kaders vast
    Wat tolereer je wel en wat niet? Zorg voor duidelijke gedragsregels. Zowel op klassenniveau als schoolbreed. Wees duidelijk over sanctiemaatregelen. En zorg dat alle betrokkenen - personeel, leerlingen en ouders – de regels kennen.

     
  • Zorg voor een aanspreekpunt
    De vertrouwenspersoon op school is het aanspreekpunt bij ongewenst gedrag, dus ook bij agressie. Neem in de schoolgids de verplichte paragraaf over Klachtrecht op zodat ouders en leerlingen weten waar ze terecht kunnen met hun klachten.

     
  • Bouw aan een netwerk, intern en extern
    Zorg ervoor dat op school iedereen weet wat ze moeten doen bij agressie op school en bij wie ze hulp kunnen vragen. Zorg ook dat het netwerk rondom de school op orde is en vastgelegd in een convenant (afspraken over verantwoordelijkheden tussen politie, scholen, gemeente en OM).

     

Hoe kan Veiligheidstrainingen.nl jou ondersteunen?

Onze docenten zijn ervaringsdeskundigen die precies weten wat er speelt in de onderwijsbranche. Samen zorgen we ervoor dat jouw medewerkers op een veilige en respectvolle manier met leerlingen omgaan die ongewenst gedrag vertonen.
 
Dit doen wij door middel van diverse trainingen. Zo leren docenten tijdens de training Ongewenst Gedrag in het onderwijs de diverse vormen van agressie te herkennen en hiernaar te handelen. Door gesprekstechnieken te trainen krijg je grip op gesprekken, leer je deze gesprekken te beïnvloeden en verandering teweeg te brengen. Daarnaast adviseren en begeleiden we de organisatie bij het opstellen, het aanspreken op en het navolgen van de regels en procedures van de organisatie.
 
Bronnen:
NOS, Fontys, School en Veiligheid, AOB

Meer weten?

Al onze trainingen stemmen we af op de specifieke wensen en behoeften van jouw organisatie. Ligt de behoefte vooral op het vlak van preventie of juist op acuut handelen? Of is er vooral training op het vlak van nazorg nodig? Samen bepalen we wat nodig is om te zorgen voor veilige(re) omgeving voor leerlingen en docenten.

Lees meer

  • Ongewenst gedrag van familieleden in de ouderenzorg
    Ongewenst gedrag van familieleden in de ouderenzorg
    Familieleden van ouderen vertonen soms grensoverschrijdend gedrag. Frustratie, schelden tegen zorgverleners en bemoeizuchtigheid zijn hier voorbeelden van. Zorgmedewerkers kunnen hier klachten van ervaren, met uiteindelijk ook mentale overbelasting en ziekmelding tot gevolg. Agressie en ongewenst gedrag in de zorg komt te vaak voor. Zorgverleners willen weerbaarder zijn.  
  • Winkeldiefstalpreventie: de rol van medewerkers in de strijd tegen winkeldiefstal
    Winkeldiefstalpreventie: de rol van medewerkers in de strijd tegen winkeldiefstal
    Winkeldiefstal: één van de grootste ergernissen van winkeliers. Van jou ook? Begrijpelijk, want je loopt er een hoop geld door mis. Nog meer dan de meeste mensen denken! Gelukkig kun je je erop voorbereiden en diefstal voorkomen, in elke periode van het jaar. Met winkeldiefstalpreventie en goed opgeleide medewerkers.
  • Hoe ga je als docent om met ongewenst gedrag van ouders?
    Hoe ga je als docent om met ongewenst gedrag van ouders?
    Docenten in het basisonderwijs hebben de taak om jonge leerlingen te begeleiden en te onderwijzen. In dat werk krijgen zij soms te maken met ongewenst gedrag van ouders. Dit gedrag kan variëren van overmatige kritiek tot ongepaste betrokkenheid bij schoolwerk. Om een veilige en ondersteunende leeromgeving te behouden, is het belangrijk dat docenten weten hoe ze effectief kunnen omgaan met deze uitdagingen. In dit artikel verkennen we de verschillende vormen van ongewenst gedrag van ouders in het basisonderwijs en delen we tips om hier goed mee om te gaan.
  • Zo ga je om met gefrustreerde patiënten in de apotheek
    Zo ga je om met gefrustreerde patiënten in de apotheek
    Als apotheker of als apothekersassistent zie je jaarlijks duizenden patiënten. Meestal heb je een probleemloos gesprek met patiënten die gewoon hun medicijnen ophalen. Maar soms heb je te maken met patiënten die zich onredelijk gedragen als ze niet krijgen wat ze verwachten. Ze worden boos, ze gaan schelden, ze intimideren je. Hoe kun je je staande houden in dat soort situaties? In dit artikel lees je hoe je kunt opstellen in een aantal lastige situaties en hoe je je eigen gedrag kunt oefenen.  
  • Waarom mondzorgprofessionals baat hebben bij een cursus Omgaan met ongewenst gedrag
    Waarom de mondzorg baat heeft bij een cursus Omgaan met ongewenst gedrag
    Mondzorg is veel meer dan alleen het behoud van een stralende glimlach. Het speelt een essentiële rol in onze algehele gezondheid. Maar helaas gaat voor sommige mensen een tandartsbezoek of bezoek aan de orthodontist gepaard met een gevoel van angst en ongemak. Tandartsangst is een veelvoorkomende reactie die kan variëren van lichte zenuwen tot intense paniek. Deze emoties kunnen snel leiden tot ongewenst gedrag, zoals agressie of frustratie. Dat kan erg vervelend zijn voor een tandarts of mondhygiënist. Het begrijpen van de mogelijke oorzaken achter dit gedrag kan van belang zijn om effectief en respectvol te kunnen reageren.  
  • Omgaan met ongewenst gedrag van patiënten in de fysiotherapie
    Vervelende situaties voor de fysio
    In de wereld van de gezondheidszorg is het creëren van een respectvolle en empathische omgeving essentieel voor het bieden van effectieve zorg aan patiënten. Helaas gedragen patiënten en bezoekers zich regelmatig grensoverschrijdend tegenover zorgmedewerkers, bekijk onze infographic over feiten & cijfers uit de zorgsector om een indruk te krijgen van de oorzaken en gevolgen van dit gedrag. Net als andere zorgverleners krijgen ook fysiotherapeuten steeds vaker te maken met veeleisende patiënten en patiënten met korte lontjes. Lastig! Hoe kun je daar op een goede manier mee omgaan? In dit artikel beschrijven we een aantal voorbeelden van ongewenst gedrag, en geven we tips over hoe je hier als zorgverlener mee om kan gaan.
  • Eigen gedragstrainers opleiden: 5 voordelen
    Eigen gedragstrainers opleiden
    Het waarborgen van een veilige en productieve werkomgeving is essentieel voor het succes van elke organisatie. Daarbij is niet alleen fysieke veiligheid belangrijk, maar ook de sociale veiligheid. Wist jij dat je collega’s in jouw organisatie kunt laten opleiden tot veiligheidstrainer? Namelijk op het gebied van ongewenst gedrag, maar ook voor EHBO en BHV. Waarom zou je eigen gedragstrainers willen hebben in een organisatie? Daar kunnen allerlei verschillende redenen voor zijn. In dit artikel onderzoeken we de voordelen van het hebben van interne gedragstrainers binnen organisaties en hoe zij kunnen bijdragen aan een verbeterde veiligheidscultuur en bedrijfsprestaties.
  • samen tegen ongewenst gedrag zónder vooroordelen
    Samen tegen ongewenst gedrag zónder vooroordelen
    In een organisatie wil je geweld en ongewenst gedrag het liefst voorkomen, want je wilt dat jouw medewerkers veilig kunnen werken. Maar, wat valt er precies allemaal onder ongewenst gedrag en wanneer gaat een collega over die o zo belangrijke grens heen? Dat kan voor iedereen anders zijn. Sommige zaken zijn duidelijk; denk aan discriminatie, seksuele intimidatie, schelden en geweld. Maar hoe zit het met het maken van bepaalde grapjes of een respectloze reactie? In dit artikel lees je wat jij in jouw organisatie samen met collega's kan doen tegen ongewenst gedrag.
  • Weerbaarheidstraining: wat is het en hoe kan het je helpen?
    Weerbaarheidstraining: wat is het en hoe kan het je helpen?

info@veiligheidstrainingen.nl

024 373 0977
Bel ons terug
.